بارداری پر خطر چیست؟
بارداری پرخطر یا حاملگی پرخطر عنوانی است که از آن زمانی استفاده می شود که، سلامت مادر و جنین دچار تهدید شده باشد. عوامل متعدد و گوناگونی می‌توانند باعث به خطر افتادن سلامت جنین و مادر شوند. این اصطلاح برای مادران بارداری استفاده میشود که تعدادی از عوامل ایجاد کننده ی مشکل را دارند لذا نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای در دوران بارداری و پس از زایمان دارند. عوامل بسیاری وجود دارد که می‌تواند بارداری را در معرض خطر قرار دهد. کلمۀ پرخطر شاید ترس زیادی را برای مادران به وجود بیاورد، برای نشان دادن اهمیت توجه و مراقبت های خاص برای این مادران به کار برده می شوداما این کلمه
عوامل ایجاد کننده ی زایمان پرخطر
فشارخون بالا
فشارخون کنترل نشده در دوران بارداری (پره اکلمپسی و اکلمپسی) خطرات بسیار زیادی ایجاد می کند. در صورتی که برای درمان این مشکل اقدامی نشود، می‌تواند برای مادر و کودک بسیار خطرناک و حتی مرگ‌آور باشد. اما با کنترل کردن و درمان مناسب، اغلب زنانی که به فشارخون بالا دچار می‌شوند، علی‌رغم بروز این مشکل، کودک خود را سالم به دنیا می‌آورند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
سن مادر
سن مادر از جمله عوامل بسیار تاثیر گذار در رابطه با بارداری پرخطر محسوب می شود. زنانی که سن آنها در زمان بارداری کمتر از 17 و بیش از 35 سال است، بیش از دیگران در معرض بروز برخی از عوارض هستند. در سنین بالای 40 سال خطر بروز سقط جنین و اختلالات ژنتیکی در تا حدود زیادی، افزایش می‌یاید
دیابت حاملگی
دیابت حاملگی یکی از انواع بیماری دیابت محسوب شده، که در دوران بارداری ایجاد میشود. پیروی از دستورات پزشک تا حدود زیادی می تواند از ایجاد مشکل در حین بارداری جلوگیری کند. در بیشتر افراد بیماری دیابت بعد از زایمان ایجاد می گردد. اما به صورت کلی افرادی که به دیابت بارداری مبتلا می شوند بیش از سایر افراد احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را دارند.
دیابت ( قبل از هفنه 20) اختلالی است که باعث کاهش قدرت باروری زنان می شود و می تواند باعث سقط های مکرر، پره اکلمپسی و زایمان زودرس شود
بیماریهای کلیوی
بیماری های کلیوی در اغلب اوقات باعث ایجاد اختلال در روند بارداری شده و خطر سقط را تا حد زیادی در این افراد بالا می برد. مادران مبتلا به بیماریهای کلیوی در زمان بارداری (بارداری پرخطر) هم مجبور به مصرف دارو و مراقبت های ویژه هستند.
بارداری چندقلویی
این نوع بارداری به بارداری هایی اطلاق می شود که بیش از یک جنین در رحم وجود دارد(دو قلو، سه قلو، چهارقلو و غیره). بارداری چندقلویی بیشتر در افرادی که به دنبال درمان های مرتبط به نازایی، حامله شده اند دیده می شود. زایمان زودرس، دیابت بارداری و فشار خون بالای همه از عواملی هستند که بارداری این افراد را تهدید می کند.این نوع بارداری به بارداری هایی اطلاق می شود که بیش از یک جنین در رحم وجود دارد(دو قلو، سه قلو، چهارقلو و غیره). بارداری چندقلویی بیشتر در افرادی که در طی درمان های مرتبط به نازایی حامله شدند، دیده می شود. زایمان زودرس، دیابت بارداری و فشار خون بالا همه از عواملی هستند که بارداری این افراد را تهدید می کند.
جفت سرراهی
جفت سرراهی به حالتی گفته شده که جفت جلوی دهانه‌ی رحم را گرفته باشد. یکی از عوارض این اختلال خونریزی است مخصوصا اگر با انقباضات رحمی همراه باشد. اصولا پزشکان بعد از تشخیص این مشکل به مادر زمان داده تا این اختلال رفع شود اگر تا نزدیکی زایمان همچنان جفت در جلوی دهانه ی رحم باشد، سزارین برای جلوگیری از خونریزی وسیع توصیه میشود.
سایر عوامل ایجاد کننده ی بارداری پرخطر عبارتند از:
- شاخص تودۀ بدنی کمتر از 5/18 یا بیشتر از 35
- مادر مبتلا سرطان
- مادر مبتلا به صرع
- مادر معتاد به مواد مخدر یا الکل
- بیش از سه بار سقط جنین
- سابقۀ شخصی یا خانوادگی تولد نوزاد با نقص‌های مادرزادی
- سابقۀ زایمان زودرس
- بیماریهای عفونی مانند hiv یا هپاتیت
مادرانی که حاملگی پرخطر را تجربه کرده بیشتر از زنان دیگر نیازمند مراقبت از سلامت خود و جنین شان هستند. بعد از تشخیص حاملگی پرخطر، اصولا پزشکان به این افراد توصیه می کنند تا تعداد دفعات بیشتری به پزشک مراجعه کنند.
یکی از موارد مرسوم در بارداری پرخطر ابتلای مادران باردار به سرکلاژ می باشد و مادران بایستی عمل سرکلاژ انجام دهند که خطر سقط جنین کاهش پیدا کنند و این مادران بایستی پس از این عمل استراحت نمایند یا به توصیه پزشک خود استراحت مطلق انجام دهند تا وضع حمل راحت تری داشته باشند
خود مراقبتی در حاملگی پرخطر
مادرانی که حاملگی پرخطری را سپری می کنند علاوه بر مراقبت های تخصصی پزشکی، باید خود نیز متفاوت از دیگر مادران از خود مراقبت کنند. برخی از نکاتی که حتما باید به درستی انجام دهند عبارتند از:
در زمان های تعیین شده به پزشک مراجعه کنند و هیچ ویزیتی را عقب نیندازند
رعایت رژیم غذایی سالم شامل پروتئین، شیر و لبنیات، میوه‌ها و سبزیجات یکی از مهم ترین نکات در حاملگی های پرخطر است.
در صورت تغییر رژیم غذایی حتما باید به پزشک خود اطلاع دهند
تمام داروهایی که پزشک تجویز می‌کند از جمله آهن یا ویتامین‌ها را مصرف کنند و بدون مشورت با پزشک هیچ ویتامین یا دارویی، به ویژه داروهای بدون نسخه را مصرف نکنند.
مصرف فولیک اسید بسیار ضروری است.
توصیه‌های پزشک در مورد انجام فعالیت را رعایت کننند. پزشک درصورتی که امکان کار کردن و انجام تمرین‌های ورزشی وجود داشته باشد، مادران باردار راراهنمایی خواهد کرد
. از افراد مبتلا به سرماخوردگی و عفونت‌های دیگر دور بمانند با توجه به شیوع کرونا