بیمارستان دوستدار مادر

در راستای برنامه های ارتقاء سلامت مادران، از نیمه دوم سال ۸۱ با بهره گیری از تجربیات جهانی و انجام بررسی تطبیقی در اداره سلامت مادران وزارت بهداشت، استراتژی ایجاد بیمارستان دوستدار مادر، در دستور کار قرار گرفته شد. در این طرح احداث بیمارستان های جدید مد نظر نبود، بلکه اصلاح گردش کارها و تغییر محتوای ارائه خدمات، مد نظر است. از اهداف مهم ایجاد بیمارستان های دوستدار مادرمی توان به موارد ذیل اشاره نمود :
-    ارائه الگوی جدید مراقبت مادران به منظور تامین، حفظ و ارتقای سلامت مادران
-   بهبود کیفیت مراقبت های زایمان طبیعی
-   کاهش عوارض و مرگ و میر مادران و نوزادان براثر عوارض بارداری، زایمان و پس از زایمان
-   کاهش میزان سزارین های غیرضروری
-   توجه به حقوق مادر و نوزاد
 
رسالت بیمارستان دوستدار مادر :
ارائه یک الگوی جدید مراقبت به مادران به منظور تامین، حفظ و ارتقای سلامت مادران و بهبود شرایط زایمانی، توجه به رضایت مادران از خدمات ارائه شده و تلاش جهت منطقی کردن هزینه های تشخیصی و درمانی. این الگوی دوستدار مادر باید مبتنی بر شواهد بوده و در آن برنامه های پیشگیری و ارتقای سلامت بر برنامه های پر هزینه تشخیصی و درمانی ترجیح داده شود .
 
چشم انداز بیمارستان دوستدار مادر :
بیمارستان دوستدار مادر مکانی است که در آن هر مادری ، در هر زمانی از بارداری ، زایمان و تا 6 هفته پس از زایمان با هر وضعیتی از سلامتی مراجعه کرد خدمت اثر بخش و کار آمد دریافت کند به صورتی که سلامت جنین و نوزاد او در این مکان تامین گردیده و این حضور برای او خاطره ای خوشایند از فرایند بارداری و زایمان باقی گذارد .
 
اهداف کلی بیمارستان دوستدار مادر :
- کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان براثر عوارض بارداری ، زایمان و پس از زایمان
- کاهش موربیدیتی ناشی از بارداری و زایمان در مادران و نوزادان
 
اهداف اختصاصی بیمارستان دوستدار مادر :
- کاهش میزان سزارین های غیر ضروری
- ترویج روش های مختلف زایمان طبیعی کم درد یا بی درد به گونه ای که مادران حق انتخاب داشته باشند .
- بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی در فوریت های مامایی و زایمان
- کاهش تاخیر در شروع درمان مادران در معرض خطر
 
اصول بیمارستان دوستدار مادر :
- طبیعی بودن روند زایمان
- توانمندسازی مادر
- آزادی عمل و استقلال مادر
- انجام مداخلات براساس اندیکاسیون های مشخص و نه بصورت روتین
- مسئولیت پذیری ارائه دهندگان و گیرندگان خدمت
 
اقدامات ده گانه بیمارستانهای دوستدار مادر:
 
اصول فوق منجر به تدوین 10 اقدام دوستدار مادر به شرح ذیل شد:
1-    ارائه مراقبت های معمول دوران بارداری و زایمان و پس از زایمان براساس پروتکل های وزارت بهداشت و درمان و شواهد علمی موجود در کتب معتبر
2-     ایجاد دسترسی به خدمات تخصصی مامایی برای مادران در هنگام زایمان، ارتباط با سطوح بالاتر و پایین تر بیمارستانی و سطوح خارج بیمارستانی
3-    امکان ارائه خدمات مراقبتی و پاراکلینیکی در فوریت های مامایی و زایمان مانند تزریق خون، آزمایش های تخصصی کودکان در زایمان های پرخطر
4-    آموزش به کارکنان در مورد روش های زایمان بی درد دارویی و کاهش درد غیر دارویی
5-  ارائه آموزش های آمادگی برای زایمان به مادران و همراهان با تاکید بر افزایش آگاهی و استفاده از تکنیک های تنفس، تن آرامی، تمرینات اسکلتی و عضلانی
6-    ارائه خدمات با توجه به باورها و ارزش های مذهبی مادر و رعایت حریم خصوصی مادر ( Privacy )  
7-    خودداری از اعمالی که به صورت روتین کاربردی ندارد مانند : ناشتا بودن مادر، رگ گرفتن، شیو، انما، محدود کردن حرکت مادر در لیبر، انجام زایمان به روش لیتاتومی، اینداکشن، استیمولیشن، اپی زیاتومی
8-    انجام زایمان فیزیولوژیک و ارائه روش های غیر دارویی کاهش درد زایمان
9-    امکان وجود همراه آموزش دیده در کنار مادر در هنگام لیبر و زایمان
10- پیاده سازی 10 اقدام بیمارستان های دوستدار کودک مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی