شنوایی

مقدمه :

در راستای تحول نظام سلامت کشور اداره سلامت گوش و شنوایی در سال 1393 در وزارت بهداشت درمان، دفتر بیماری های غیرواگیر  تشکیل گردید. در سال 1393 حدود 900.000 نوزاد در بدو تولد غربال شدند. امروز تمام استانهای کشور در این طرح مشارکت فعال دارند. در حال حاضر نرخ پوشش غربالگری نوزادان 60 درصد است. باید تلاش شود که ظرف 4 سال آینده این نرخ به 90 درصد برسد. با انجام طرح غربالگری تاکنون بالغ بر 13000 مورد افت شنوایی در کشور شناسایی شده است. مثلاً در سال 1392 حدود 2200 نوزاد درگیر افت شنوایی دائم (به میزان متوسط یا بیشتر، یکطرفه یا دو طرفه) کشف گردیدند. یعنی روزی 6 کودک به جمعیت کم شنوایان و ناشنوایان کشور اضافه شد. در حال حاضر سن کشف افت شنوایی به زیر 18 ماهگی تقلیل یافته است. (حداقل در این جمعیت 2200 نفری) کاری که قبلاً در حد فاصل 3 تا 4 سالگی انجام می شد. تاکنون بالغ بر 5 میلیون نوزاد در این طرح بررسی شده اند.

بر اساس آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت به مناسبت روز جهانی شنوایی در سوم مارس ،2018 قریب بر 900میلیون نفر در سراسر جهان تا سال 2050از کم شنوایی ناتوان کننده رنج خواهند بـرد. در حـال حاضـر 466 میلیون نفر در سراسر جهان از کم شنوایی رنج میبرند، که 34میلیون نفر از آنها کـودک هـستند. آمارهـای رسـمی منتـشرشده توسط این سازمان حکایت از رشد روز افزون کم شنوایی ناتوان کننده طی سالهای گذشته بخصوص در پنج سال اخیـر دارد که از 360میلیون نفر در سال 2013به 466میلیون نفر طی سال 2017رسیده است. متاسفانه دو سـوم افـراد دچـار کم شنوایی در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند. از نظر بار کلی بیماریها ) ،(GBDکم شنوایی  6/8درصد از بـار کلـی بیماریها را شامل میشود و بر اساس سالهای سپری شده با ناتوانی (YLD)سومین عامل اصلی را به خود اختصاص میدهـد.
عدم شناسایی و مداخله بموقع کم شنوایی، سالانه 750میلیارد دلار در هزینه های مستقیم سلامت کشورها صـدمه تحمیـل می کند و باعث از دست دادن بهره وری در کشورها میشود.

دلایل اصلی رشد بالای کم شنوایی در جهان طی این سالها، افزایش جمعیت سالمندی، افزایش عوامل خطر مانند ابتلا به عفونتهای گوشی و دیگر عفونتها و بیماریهایی مانند سـرخک، اوریـون، سـرخجه، مننژیـت، سـیتومگالوویروس، اسـتفاده بیرویه و نابجا از داروهای آسیب رسان به شنوایی مانند داروهـای سـل و مالاریـا و مـصرف ناصـحیح از آنتـی بیوتیـکهـای اتوتوکسیک آمینوگلیکوزیدی، قرار گرفتن افراد در معرض اصوات بلند مثل محیطهای شغلی و نظامی و استفاده بـی رویـه از تلفنهای همراه و دستگاههای صوتی شخصی در اماکن تفریحی و محل کار میباشـد. کـم شـنوایی بـر بـسیاری از شـئونات زندگی افراد تاثیر مستقیم و غیر مستقیم میگذارد. اثرات این بیمـاری بـر توانـایی افـراد بـرای برقـراری ارتبـاط، معاشـرت،
یادگیری، کار و لذت در زندگی، کمک به فقر خانواده، انزوای اجتماعی و احساس تنهایی بسیار تاثیر گذار میباشـد. در افـراد مسن به طور خاص، کم شنوایی میتواند منجر به زوال شناختی، افزایش خطر ابتلا به افسردگی و زوال عقل میشود.
خوشبختانه بیش از 50درصد از انواع کم شنوایی و ناشنوایی بزرگسالان و  60درصـد از انـواع کـم شـنوایی و ناشـنوایی کودکان با اجرای برنامههای پیشگیری و مراقبتی در نظام سلامت قابل پیشگیری اولیه هستند. ایمنسازی کودکـان در برابـربیماریهای عفونی، غربالگری شنوایی نوزادان و کودکان و تشخیص و درمان بموقع کم شنوایی، درمان افراد مبتلا به عفونـت مزمن گوش؛ ترویج زایمان طبیعی برای کاهش خطر آسفیکسی و عفونت نـوزادان همـراه بـا کـاهش شـنوایی؛ پیـشگیری ازمصرف مواد مخدر سینتتیک و روان گردان که دارای خطر ایجاد کم شنوایی در افراد هستند؛ کنترل مواجهه با صداهای بلند در محیطهای شغلی و تفریحی و افزایش آگاهی در مورد شیوه مراقبت از سلامت گوش و شنوایی از جمله موارد کـاهش بـار
بیماری محسوب می شوند.
تشخیص و مداخله زودهنگام کم شنوایی در به حداقل رساندن عواقب کم شنوایی بـه ویـژه بـرای کودکـان بـسیار حـائز اهمیت است. در مواردی که آسیب شنوایی دیگر اجتنـابناپـذیر اسـت، حـصول اطمینـان از دسـتیابی افـراد کـم شـنوا بـه فنآوریهای مناسب و مقرون به صرفه کمک شنوایی از اقدامات اساسی محسوب می شود.